De digitale nalatenschap krijgt steeds meer aandacht. Zo heeft de rechter in december 2021 twee keer moeten beslissen op een vordering van erfgenamen tegen Microsoft over het vrijgeven van de digitale accounts van de overledene.

In de zaak die speelde bij de kort geding rechter in Amsterdam wilden de nabestaanden van een man die afgelopen zomer tijdens zijn verblijf in het buitenland plotseling overleed, via de rechter afdwingen dat Microsoft hen toegang moest geven tot zijn Hotmail- en One Drive account. Ze wisten dat de man die had, maar beschikten niet over de wachtwoorden. De familie hoopte meer te weten te komen over de omstandigheden van zijn dood. Ook wilden zij vrienden en kennissen van de man informeren over zijn overlijden. Microsoft weigerde deze toegang te verlenen en blokkeerde de accounts van de man. De nabestaanden hebben toen een kort geding tegen Microsoft aangespannen. De rechtbank heeft de nabestaanden in het gelijk gesteld en Microsoft gesommeerd om hen binnen 20 dagen toegang te verlenen tot de accounts van de overleden man.

In de procedure bij de rechtbank Midden-Nederland vorderden de kinderen (erfgenamen) en de executeur van Microsoft toegang tot de hotmailaccount van de erflater, althans de afgifte van de gehele inhoud van dit account. Zij stelden deze informatie nodig te hebben voor de vereffening van zijn nalatenschap, zowel privé als voor de onderneming van erflater die tot zijn nalatenschap behoorde.

Ook in deze procedure oordeelde de rechtbank dat de erfgenamen en executeur toegang moesten krijgen tot het e-mailaccount van de erflater. Het belang van de erfgenamen en de executeur bij afgifte van de gevraagde informatie weegt volgens de rechtbank zwaarder dan het belang van Microsoft bij het weigeren daarvan.

Saisine

De rechter heeft in beide zaken in zijn beoordeling betrokken dat in het Nederlandse erfrecht de ‘saisine’ geldt. Deze regel houdt in dat alle rechten en plichten, bezittingen en schulden overgaan op de erfgenamen. Microsoft stelde zich op het standpunt dat de saisine in dit geval niet zou gelden, omdat de overeenkomst niet kan worden overgedragen. De rechtbank ging hier niet in mee en oordeelde dat de saisine ook geldt voor deze overeenkomst tussen de erflater en Microsoft. De erfgenamen treden daarmee in de rechten uit de overeenkomst met Microsoft.

Een tweede bezwaar van Microsoft was dat de persoonsgegevens van derden in de accounts van de erflater op grond van Europese privacywetgeving beschermd zouden moeten worden. De rechter oordeelde echter dat de regels van de AVG niet gelden voor overleden personen.

De rechter ziet nog onvoldoende reden om digitale databestanden als vererfbare vermogensbestanddelen aan te merken, maar via de gebruikersovereenkomst krijgen de erfgenamen en de executeur de data toch in handen.

In de Amsterdams zaak woog de rechtbank in de beoordeling mee het belang van de familie bij een snelle toegang tot de accounts, om de nalatenschap te kunnen afwikkelen en zijn vrienden en kennissen te kunnen informeren over zijn overlijden. De rechter achtte daarbij ook van belang dat de toegang de familie informatie zou kunnen opleveren over de omstandigheden van het overlijden van de man.

De volledige uitspraak van de rechtbank in Amsterdam leest u hier

De volledige uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland leest u hier